Wisła odkrywa skarby historii

Wśród najnowszych odkryć są fragmenty dużego portalu, może wejściowego. Można z nich wyczytać, że był ujęty parami podpór. Zewnętrzna zapewne była filarem czworobocznym, a wewnętrzna kolumną. Znaleziono też cztery obeliski i podstawy pod nie, charakterystyczne dla ich ustawiania, w postaci plint (mała płytka pod bazą kolumny) spoczywających na czterech kulach. Są też podstawy jednej z ościeży bramy, bazy i trzony kolumn i filarów, kapitele, gzymsy i fragment balustrady marmurowej z tralkami. Wszystkie wykonane ze wspaniałych materiałów, co świadczy o tym, że to była naprawdę kosztowna budowla.

Obeliski mogły się znajdować w zwieńczeniu tego portalu.

– XVII-wieczna architektura takimi wzorami się posługiwała. W Polsce popularny był zwłaszcza wzornik barokowego architekta włoskiego Giovanniego Battisty Gisleniego. Dlatego porównując to, co znaleźliśmy, z jego rysunkami czy pracami będziemy mogli z dużym prawdopodobieństwem zrekonstruować kształt portalu. Liczymy, że da się także oszacować jego wielkość. Wszystko wskazuje, że znaleziska pochodzą z Pałacu Kazimierzowskiego – powiedziała minister Omilanowska.

Minister kultury, mówiąc o możliwym przyszłym miejscu ekspozycji znalezisk podkreśliła, że mogą to być placówki zajmujące się historią Warszawy, mające takie możliwości terenowe. – Czyli np. na dziedzińcu czy w ogrodach . Możemy myśleć też o muzeum historii miasta, wreszcie o terenie Cytadeli i tworzeniu tam szeroko zakrojonego lapidarium, bo teren wokół Muzeum Historii Polski, które tam wkrótce powstanie też się do tego nadaje. Moim marzeniem jest, by to nie była taka prosta wystawa kamieni, tylko wystawa, w której można też pokazać narrację tłumaczącą historię im towarzyszącą – podsumowała szefowa resortu kultury.

Starożytna ceramika, fragmenty mostu i łódź dłubanka

W tym roku płytka Wisła odsłoniła też m.in. fragmenty starożytnej ceramiki z okresu kultury łużyckiej (ok. 700-400 r. p.n.e.) i przeworskiej (ok. 200-100 r. p.n.e.), ramę i koło wąskotorowego wagonika, fragment stalowego pontonu i drewnianą łódź tzw. Dłubankę. Odnajdowane znaleziska są dzielone przez badaczy na trzy główne kategorie: zabytki archeologiczne, zabytki techniki i przedmioty związane z architekturą.

Na terenie nabrzeża znaleziono wiele elementów budowlanych. To m.in. fragmenty wyrzucone z gruzowisk po wojnie, ale też fragmenty kamiennych ław z Mostu Poniatowskiego. Odkrywane są też elementy XVII-wiecznych dekoracji architektonicznych z Pałacu Kazimierzowskiego zrabowanych w okresie potopu szwedzkiego.

Pod okiem archeologów

Badania archeologiczne brzegów od 22 sierpnia prowadzą naukowcy ze Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich Oddział w Warszawie przy udziale archeologów z Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków.

Celem badań jest m.in. zebranie znalezisk oraz ich profesjonalne zinwentaryzowanie. Pozostałości przepraw i pomostów, elementy architektoniczne, a także zabytki techniki o dużych gabarytach i wadze, których wydobycie nie będzie możliwe, zostaną namierzone przy pomocy odbiorników GPS oraz umieszczone w specjalnej bazie danych. Dzięki temu możliwa będzie ich ochrona, jak również poddanie w przyszłości specjalistycznym badaniom.

W 2011 r. ze środków Narodowego Instytutu Dziedzictwa została przekazana kwota niemal 60 tysięcy zł na realizację kolejnego (ostatniego) etapu projektu pn. „Wisła 1965-1906-2009 – Interdyscyplinarne badania dna rzeki”. Zadanie realizował . Przekazane środki zostały przeznaczone na wynajem koniecznego sprzętu (barka z dźwigiem, holownik, kuter, łodzie pontonowe, kamera podwodna, pompa ciśnieniowa oraz samochód transportowy), wynagrodzenie nurków, wykonanie cyfrowej dokumentacji zabytków oraz wstępne oczyszczenie i zabezpieczenie pozyskanych (wydobytych z rzeki) zabytków.

MKiDN