Mariusz Szczygieł, Zrób sobie raj

Mariusz Szczygieł od kilku lat przybliża i mądrze objaśnia nam braci Czechów. W „Gottlandzie" tych z ubiegłego stulecia, teraz tych z XXI wieku. A do objaśnienia jest sporo: nasi południowi sąsiedzi, mimo że tak jak my są Słowianami, różnią się znacznie od nas - mentalnie, obyczajowo, kulturowo. Dla Polaków niektóre różnice są szokujące (np. ogródki piwne przy murach kościołów), więc tym bardziej wymagają wyjaśnień.

W „Zrób sobie raj" szczególną uwagę Szczygieł poświęca religijności Czechów, a raczej ich życiu bez Boga; do czeskiego ateizmu przyczynił się zresztą sam Kościół katolicki, a później komuniści. Pisze też o tych nielicznych, którzy wychowani w ateizmie dzisiaj zaczynają Boga szukać. Przypomina także Praską Wiosnę i inwazję wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, przybliża postać znanego z utworów Hrabala Egona Bondy'ego, fotografa Jana Saudka i kontrowersyjnego artysty Davida Černego.


Szczygieł już nie ukrywa, że jest czechofilem, wyznaje to wprost. Jego miłość do Czech i Czechów nie jest jednak ślepa. Są zjawiska, które trudno mu zaakceptować, choć jako reporter stara się je zrozumieć. Na przykład to, że Czesi coraz częściej rezygnują z organizowania pogrzebów, bo nie chcą doświadczać cierpienia. Jakby tego było mało, nie odbierają nawet urn z prochami swoich bliskich. To najbardziej przygnębiająca część książki. Książki, która w większości utrzymana jest w klimacie czeskiego humoru. A ten, jak wiadomo, jest smutkiem podszyty.

Na końcu „Zrób sobie raj" Mariusz Szczygieł podaje kilka czeskich tematów, o których mógłby napisać, ale nie zrobił tego, bo nie lubi „książek z gumy". Ja jednak mam nadzieję, a niemała grupa polskich czechofilów również, że rozdział pt. „Czechy" nie został w jego twórczości definitywnie zamknięty.

Zrób sobie raj
Autor: Mariusz Szczygieł
Seria wydawnicza: Sulina
Wydawnictwo: Czarne
Wydanie I, rok 2010