Filmy Billy’ego Wildera na 2. American Film Festival we Wrocławiu

Sucha, Kraków, Wiedeń...

Podwójne ubezpieczenie, Bulwar Zachodzącego Słońca, Pół żartem, pół serio - to najpopularniejsze filmy Billy'ego Wildera. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę, że ten ceniony amerykański reżyser urodził się na ziemiach polskich, w Suchej Beskidzkiej (dawniej Suchej), w ówczesnym Cesarstwie Austro-Węgierskim. Naprawdę miał na imię Samuel, jednak matka, zafascynowana postacią Buffallo Billa, nazywała syna Billy. W wieku 5 lat zamieszkał wraz z rodzicami w Krakowie, a trzy lata później, po rozpoczęciu I Wojny Światowej, przeprowadził się do Wiednia.

American Dream...

Zanim jednak na poważnie zajął się reżyserowaniem filmów, Billy pracował jako dziennikarz i reporter kryminalny w największych gazetach wiedeńskich i berlińskich. Dopiero później zajął się pisaniem scenariuszy do niemieckich filmów. Po dojściu do władzy nazistów, ze względu na swoje żydowskie pochodzenie, zmuszony został do ucieczki. Najpierw znalazł się w Paryżu, skąd następnie przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. Kontynuował tam swoją pracę scenarzysty, by w końcu móc samemu stanąć za kamerą. Dzięki licznym znajomościom w branży filmowej, m.in. przyjaźni z aktorem Peterem Lorre, szybko zadebiutował. Po szeregu dokonań artystycznych uznany został za jednego z najbardziej wszechstronnych twórców amerykańskich, a jego głównym znakiem rozpoznawczym były komedie pełne inteligentnego, wysublimowanego humoru. Reżyser potrafił jednak odnaleźć się w także w innych gatunkach filmowych - w thrillerach czy kryminałach.

Jego filmy w dużej mierze charakteryzują się niebywale dopracowanymi dialogami, pełnymi słownych potyczek, ciętym językiem i błyskotliwymi monologami. Od samego początku dzieła Wildera uznawane były za kontrowersyjne i odważne jak na owe czasy, wykraczające poza przyjęte normy. W swoich filmach w sposób otwarty i krytyczny komentował społeczeństwo amerykańskie. Przez ponad 40 lat nakręcił wiele niezapomnianych do dnia dzisiejszego obrazów. Do najbardziej znanych należą komedie Pół żartem, pół serio i Słomiany wdowiec czy Raz, dwa, trzy, mroczne kryminały w stylu noir - Podwójne ubezpieczenie oraz Bulwar Zachodzącego Słońca, ironiczny portrety amerykańskiego społeczeństwa w filmie Garsoniera czy dramat społeczny Stracony weekend.

Retrospektywa

Billy Wilder do dnia dzisiejszego uznawany jest za jednego z największych twórców w dziejach kina amerykańskiego. O jego wielkości może świadczyć zarówno popularność wśród publiczności, jak i wiele zdobytych nagród, m.in. 6 Oscarów oraz 15 nominacji do tej nagrody, 3 Złote Globy, nagroda Davida di Donatello oraz wiele innych prestiżowych wyróżnień. Współpracował z największymi gwiazdami ówczesnego Hollywood, m.in. z Marleną Dietrich, Kim Novak, Shirley MacLaine, Audrey Hepburn czy Marilyn Monroe, która stała się dzięki niemu ikoną kina. Wśród aktorów można wymienić m.in. Kirka Douglasa, Charles Laughtona, Williama Holdena, Tony Curtisa i Raya Millanda.

Idea AFF

Ideą festiwalu jest pokazanie publiczności różnorodnej kinematografii amerykańskiej, nie tylko takiej, jaką znamy z kin czy telewizji. Na festiwalu zaprezentowane zostaną również najnowsze produkcje, a także klasyczne kino amerykańskie: retrospektywy reżyserskie i aktorskie, kino gatunków. Dlatego organizatorzy w ramach 2. American Film Festiwal pragną przypomnieć widzom sylwetkę Billy'ego Wildera, odkryć na nowo twórczość tego klasyka i spróbować pokazać go z innej perspektywy niż dotychczas.

Pełny program pojawi się na stronie festiwalu 28 października.