Medal Gloria Artis dla Danuty Szaflarskiej

Danuta Szaflarska urodziła się 6 lutego 1915 roku w Kosarzyskach niedaleko Nowego Sącza. Studiowała sztukę aktorską w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej (PIST) w Warszawie, słynnej szkole utworzone jw 1932 roku przez Aleksanda Zelwerowicza i Leona Schillera. Studia ukończyła w 1939, tuż przed wybuchem II wojny światowej. W pierwszych latach swojej kariery zawodowej (1939-1941) Szaflarska występowała na deskach Teatru Polskiego na Pohulance w Wilnie. Od trzeciego roku wojny laureatka medalu Gloria Artis zaangażowana była w działalność podziemną – grywała w teatrze podziemnym (1942-1943) oraz we frontowym teatrze Armii Krajowej (1943-1945). Uczestniczyła w powstaniu warszawskim jako łączniczka.

Po wojnie, do końca lat 40., Danuta Szaflarska zatrudniona była w Starym Teatrze w Krakowie oraz w Teatrze Kameralnym w Łodzi. Od początku lat 50. występowała na deskach scen warszawskich – najpierw w Teatrze Współczesnym (do 1957 roku), potem Narodowym (1954-1966) oraz w Dramatycznym, gdzie grała nieprzerwanie od 1966 roku aż do przejścia na emeryturę w roku 1985. Szaflarska, nestorka polskiego teatru, nie odeszła jednak z zawodu – od ponad dwudziestu lat wciąż występuje na scenie, zapraszana jest do udziału w spektaklach przez wszystkie stołeczne teatry oraz wielu znanych reżyserów, również młodego pokolenia (m.in. u Grzegorza Jarzyny).

Szerokiej publiczności Danuta Szaflarska kojarzy się jednak przede wszystkim z kinem. Na dużym ekranie zadebiutowała w 1946 roku w filmie „Dwie godziny”, dramacie obyczajowym w reżyserii Stanisława Wohla i Józefa Wyszomirskiego. Wielki sukces przyniosły jej role: Haliny Tokarskiej w „Zakazanych piosenkach” (1946) oraz Krysi Różyckiej-Konar w słynnej komedii „Skarb”, w której wystąpiła u boku m.in. Adolfa Dymszy, przedwojennej gwiazdy filmowej, wielkiego aktora komediowego. Oba filmy wyreżyserował Leonard Buczkowski. Od tamtej pory do dzisiejszego dnia Danuta Szaflarska zagrała w kilkudziesięciu filmach. Stworzyła niezapomniane kreacje m.in. w „Zemście” Fredry w interpretacji Antoniego Bohdziewicza i Bohdana Korzeniewskiego (1956), „Ludziach z pociągu” Kazimierza Kutza (1966), filmie sensacyjnym „Umarli rzucają cień” Juliana Dziedziny (1978), w „Dolinie Issy” Tadeusza Konwickiego według prozy Czesława Miłosza (1982). Wystąpiła również u Andrzeja Wajdy w „Korczaku” (1990), u Filipa Zylbera w ekranizacji „Pożegnania z Marią” (1994).

W ostatnich dziesięciu latach zagrała m.in. w słynnym dramacie Doroty Kędzierzawskiej pt. „Nic”, „Torowisku” Urszuli Urbaniak, „Tygodniu z życia mężczyzny” Jerzego Stuhra. Ostatnią dużąrolą filmową Danuty Szaflarskiej jest postać „starszej pani” w „Pora umierać” (2007) Kędzierzawskiej. Aktorka wcieliła się w rolę staruszki mieszkającej w rozpadającej się willi.

- "Danusia zawsze była otwarta na życie. Ale dziś widać, że kiedy zajmuje się teatrem, to jest w tym cała prawda. Każda jej rola błyszczy jak kryształ. Praca z nią należy do największych przyjemności reżysera. Ona jest tym kamertonem, który pozwoli oceniać czystość gry całej orkiestry" – tak o Danucie Szaflarskiej powiedział kilka lat temu Erwin Axer ("Rzeczpospolita", 24 -30 grudnia 1999 r., cyt. za culture.pl).