Włocławek: Zapomniany świat. Olędrzy w krajobrazie i kulturze

Ukształtowany na potrzeby pierwszych kolonistów model osadniczy utrwalił się i był stosowany w kolejnych wiekach nie tylko wobec przybyszów z Niderlandów czy Fryzji, a także Polaków. Ślady wielowiekowej obecności olędrów na terenie naszego kraju możemy nadal odnaleźć nie tylko na sławnych z bogatych gospodarstw i okazałych olęderskich domów Żuławach, ale też na Kujawach i ziemi dobrzyńskiej. Świat olędrów przeminął bezpowrotnie wraz z zakończeniem II wojny światowej, pozostawiając milczące świadectwa w postaci budynków, charakterystycznie ukształtowanych pól czy cmentarzy.

Ekspozycja obejmuje zarówno obiekty z zakresu meblarstwa (malowane szafy, stoły oraz intarsjowane i malowane skrzynie), elementy budynku (oryginalne, ręcznie malowane drzwi z wnętrza chałupy olęderskie), przedmioty codziennego użytku (często o walorach dekoracyjnych np. fajansowe talerze, misy, deseczki, dzbanki, puszki) dewocjonalia, a także narzędzia związane z charakterystycznym dla kolonistów profilem gospodarczym (np. prasy do buraków, specjalne beczki do , narzędzia stolarskie etc.).

Pochodzenie wielu zgromadzonych na wystawie obiektów poświadczają sygnatury ich właścicieli lub twórców, które odnaleźć można zarówno na narzędziach gospodarczych, jak i elementach konstrukcyjnych budynków (np. belkach stropowych, nadprożach). Dopełnieniem ekspozycji są archiwalne fotografie, ukazujące specyficzne, jednobudynkowe zagrody, , a także reprodukcje wyjątkowych zdjęć sprzed 1945 r., na których zwiedzający zobaczyć mogą osadników zamieszkujących olęderskie wsie na ziemi dobrzyńskiej (przede wszystkim Bógpomóż).

Wszystkie prezentowane muzealia pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w , Muzeum Mazowieckiego w Płocku oraz Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Fotografie i archiwalia udostępnione zostały przez Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu, Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Toruniu Delegatura we Włocławku, Archiwum Państwowe w Toruniu Oddział we Włocławku oraz prywatnych kolekcjonerów.

Miejsce prezentacji wystawy:
Muzeum Etnograficzne, Włocławek, ul. Bulwary Marszałka J. Piłsudskiego 6
Czas trwania: 18.12.2015 – 17.04.2016 r.